دیوان حافظ نفیس رنگی کد 2080

شمس ‏الدین محمد “خواجه حافظ شیرازی”، ملقب به لسان الغیب و ترجمان الاسرار، عارف، شاعر و غزلسرای بزرگ و بلند آوازه ایران، در سده هشتم هجری متولد شده است.

از تاریخ تولد مدت عمر و احوال حیات حافظ، آگاهی ما بسیار اندک است در غالب مآخذ نام پدرش را “بهاء‏الدین” نوشته ‏اند.

تذکره نویسان نوشته‏ اند که نیاکان او از کوهپایه اصفهان بوده ‏اند و نیای او در روزگار حکومت “اتابکان سلغری” از آن جا به شیراز آمده و

در همان شهر ساکن شده‏ اند و نیز چنین نوشته ‏اند که پدرش “بهاء‏الدین محمد” بازرگانی می‏کرد و مادرش از اهالی کازرون بوده و خانه ایشان در دروازه کازرون بود.

بی تردید حافظ شیفته شیوایی زبان قرآن بوده و از صنایع و بدایع آن در شعر خود بهره برده‌است.

بیشتر صنایع بدیع قرآن را که نزدیک به یکصد گونه دانسته‌اند، در دیوان حافظ می‌توان یافت.

از پر شمارترین این صنایع می‌توان ایجاز، استعاره، ایهام، انسجام، ارسال المثل، ترصیع، تلمیح، تمثیل، تشبیه، تقابل، تکرار، توزیع، تناسب، جناس، تسمیط، کنایه، مقارنه و تقسیم را نام برد

 

بتی دارم که گِرد گل ز سُنبل سایبان دارد

بهارِ عارضش خطّی به خونِ ارغوان دارد

غبارِ خط بپوشانید خورشیدِ رُخَش یا رب

بقایِ جاودانش ده، که حُسنِ جاودان دارد

چو عاشق میشدم گفتم که بُردم گوهرِ مقصود

ندانستم که این دریا چه موجِ خون فشان دارد

ز چشمت جان نشاید بُرد کز هر سو که میبینم

کمین از گوشه ای کردست و تیر اندر کمان دارد

چو دامِ طُرِّه افشاند ز گَردِ خاطرِ عشاق

به غَمّازِ صبا گوید که راِزِ ما نهان دارد

بیفشان جرعه ی بر خاک و حالِ اهلِ دل بشنو

که از جمشید و کیخسرو، فراوان داستان دارد

چو در رویت بخندد گُل، مشو در دامَش ای بلبل

که بر گُل اعتمادی نیست، گر حُسنِ جهان دارد

خدا را، دادِ من بِسْتان از او ای شَحنهٔ مجلس

که می با دیگری خوردهست و با من سر گِران دارد

بفِتراک  ارهمی بندی خدا را زود صیدم کن

که آفتهاست در تأخیر و طالب را زیان دارد

ز سروِ قَدِّ دلجویت مکن محروم چشمم را

بدین سرچشمهاش بِنْشان که خوش آبی روان دارد

ز خوفِ هجرم ایمن کن اگر امّیدِ آن داری

که از چشمِ بد اندیشان خدایت در امان دارد

چه عذرِ بختِ خود گویم؟ که آن عیّار شهرآشوب

به تلخی کُشت حافظ را و شِکَّر در دهان دارد