چرند و پرند

چرند و پرند مجموعه نوشته های طنز اجتماعی و سیاسی علی اکبر دهخدا است که در قالب داستان کوتاه ، اعلامیه ، تلگراف ، گزارش خبری و… نوشته شده است . این نوشته ها در فاصله ی زمانی بین پیروزی انقلاب مشروطیت و شروع استبداد صغیر در 32 شماره هفته نامه ی صور اسرافیل به مدیریت جهانگیر خان شیرازی و بعدتر در سه شماره صور اسرافیل با نام های طنز دخو ، خرمگس ، سگ حسن دله ، غلام گدا ، آزاد خان ، آزاد خان کرد کرندی ، علی الهی ، کمینه اسیر الجوار ، دخو علیشاه ، خادم الفقرا ، دخو علی ، رئیس انجمن لات و لوت ها، نخود همه آش ، برهنه ی خوش حال ، دمدمی ، اویار قلی ، و جناب ملا اینک علی امضا شده است و این شخصیت ها در روایت ها حضور دارند. دهخدا با برگزیدن زبان محاوره در نوشته هایش از سبک نگارش پیچیده و رایج زمان خود اجتناب کرد و با به کار بردن اصطلاحات روزمره ی مردمی زبان نوشتاری قدرتمندی پایه گذاری کرد ، او از پیش قرقاولان نثر نوین فارسی محسوب می شود. اگر چه نثر او بر پایه ی استفاده از اصطلاحات و لغات روزمره ی کوچه و بازار شکل گرفته است ، اما نثری فصیح و به دور از هرگونه بد دهانی است . جملات او کوتاه ،ساده از نظر دستوری صحیح و بسیار موفق در انتقال پیام نویسنده هستند.

استاد علی اکبر دهخدا ، فرزند خان باباخان در سال 1297 هجری قمری در تهران متولد شد و علوم قدیم را نزد علمای معروف آن زمان فرا گرفت و سپس به مدرسه علوم سیاسی وارد شد ، اما هنوز آن را به اتمام نرسانده بود که به اروپا سفر نمود و چون بعد از مدتی به تهران بازگشت ، در سلک آزادی خواهان وارد و به اتفاق میرزا جهانگیر خان شیرازی و میرزا قاسم خان ، صوراسرافیل را منتشر ساخت .

او چندین سال ریاست مدرسه علوم سیاسی و پس از آن دانشکده حقوق را به عهده داشت و یکی از اعضای فرهنگستان ایران به شمار می رفت و گاهی اوقات هم شعر می سرود….

برای آدم بدبخت از در و دیوار می بارد . چند روز پیش کاغذی از پست خانه رسید و بازکردیم دیدیم به زبان عربی نوشته شده ، عربی را هم که غیر از آقایان علمای گرام هیچکس نمی داند چه کنیم ؟ چه نکنیم ؟ آخرش عقلمان به اینجا قدر داد که ببریم خدمت یک آقا شیخ جلیل القدر فاضلی که با ما از قدیم ها دوست بود ، بردیم دادیم و خواهش کردیم که زحمت نباشد ، آقا این را برای ما به فارسی ترجمه کن ، آقا فرمود من مباحثه دارم ، برو عصری من ترجمه می کنم می آورم اداره …