معرفی کتاب احمد شاملو مجموعه آثار دفتر سوم:
آنچه در این مجموعه آمده، قطعات پراکندهیىست که در طول سالیان دراز و در فرصتهاى مختلف به فارسى برگردانده شده است.
آنگاه که سخن از یک دورهى سى سالهى کار ِ مطبوعاتى پیش مىآید، جوان ِکتابخوان ِ امروزى که صفحات هنر و اندیشهى مطبوعات کنونى را حتا به عنوان یک «حداقل» هم نمىپذیرد، به هیچ روى نمىتواند وضع مطبوعات را در سالهاى آغاز آن دوره در نظر آورد.
در واقع، سى سال پیش از تاریخ این یادداشت به وجود آوردن یک نشریهى ملى کارى به تمام معنا «ناممکن» بود. اینچنین نشریهیى یا مىبایست متکى به گروهى خوانندهى علاقهمند باشد تا بتواند با تعادل هزینه و درآمدش، انتشار یابد؛ که چنین «خوانندهگانى» وجود نداشت. یا مىبایست به سرمایهیى متکى باشد و از زیان مالى نهراسد تا بهتدریج بتواند خوانندهگانى براى خود دست و پا کند؛ که چنین سرمایهیى در اختیار نبود. ـ به عبارت دیگر: آن را که شور و هدف بود وسیله نبود و آن را که وسیله بود غم ِ فرهنگ و هنر نبود.
مسألهى دیگر این بود که ما جوانان آن روز تجربهیى هم در کار خود نداشتیم؛ که آن را
که تجربهیى داشت، سرمایهها و سیاستها پیشاپیش به بذل مال خریده بودند. گمنامانى بودیم که سرمایه و پشتیبانمان تلاش خودمان بود. به جایى راهمان نمىدادند و حرفمان را نمىشنیدند یا به ریشخندمان مىگرفتند. پس راه ِ چاره منحصر به فرد بود: نخست به وجود آوردن نشریهیى و پس از آن گِرد آوردن خوانندهگانى. اما نکته این بود که عرضهى شعر و ادبیات ِ انقلابى ِ ما تنها در نشریهیى امکان داشت که پیشاپیش در جامعه گروهى خواننده بر خود گرد آورده باشد.