زمین مملو از جانوران گوناگون است. در این مقاله قصد داریم برخی از جانوران شگفت انگیز کره ی زمین و خصوصیات آن ها را به شما معرفی کنیم.
این مقاله از کتاب دایره المعارف مصور 100 جانور شگفت انگیز برداشت شده است.
جانوران شگفت انگیز از بند انگشتی تا غول پیکر
در حال حاضر حدود 1/5 میلیون گونه ی مختلف از حیوانات را می شناسیم. که در هر اندازه و شکل ظاهری که تصور کنید، روی زمین زندگی می کنند.
شناخت دقیق هریک از آن ها به قدری برای زیست شناهسان اهمیت دارد که شاخهی دقیق هریک از آنها به قدری برای زیستشناسان اهمیت دارد که شاخه س کاملی از این علم (تاکسونومی یا رده بندی) به تفکیک جانوران بر اساس صفات پر اهمیت آن ها اختصاص یافته.
سیاره ی زنده
حیات حدود ۳٫۵ میلیارد سال پیش در دل اقیانوسهای سیاره ی ما آغاز شده و از آن پس خود را به شیوهها و شکلهای بسیار متنوعی در گوشه و کنار این کره ی خاکی به نمایش گذاشته است.
گاهی در میان ساکنان انبوه زمین به جلوههایی استثنایی از حیات برمیخوریم. که باید آنها را ابرستاره های طبیعت بنامیم. این جانوران خشکی زی یا آبزی میتوانند تواناییهایی خیره کننده ساختار بدنی شگفت انگیز یا سبک زندگی بی نظیری را به نمایش بگذارند.
سبک زندگی این جانوران شگفت انگیز
جانوران خصوصیات بنیادی مشترکی دارند. همه ی آنها رشد حرکت تغذیه و تولید مثل میکنند. برای تعامل بهتر با جهان پیرامون خود حسهای گوناگونی را به کار میگیرند و در سطوح متفاوتی قادر به ارتباط با یکدیگر هستند.
تفاوت ها از جایی آغاز میشوند که هر یک از جانوران شیوههای کاملا منحصر به فرد خود را برای انجام هر یک از فعالیتهای بالا به کار میگیرد و تنوع خیره کننده ای از رفتارها و سبکهای یگانه زندگی را به حیات وحش میبخشد.
جنگل های برگ ریز معتدل
این جنگلها در مناطق معتدل و از انبوه درختان پهن برگی شکل میگیرند. که خزان پذیرند و با رسیدن پاییز برگهای خود را از دست میدهند. تابستان در این مناطق گرم و زمستان آنها سرد است. تقریبا تمام طول سال در این جنگلها باران میبارد. این زیست بوم سرسبز میزبان پرندگان متعدد، خرسها، گوزنها و پستانداران کوچک است.
منبع انرژی
گیاهان سبز، انرژی موردنیاز خود را به وسیله ی فتوسنتز و به کمک نور خورشید تأمین می کنند. اما جانوران هم برای ادامه ی حیات و رشد خود به انرژی نیاز دارند. آن را با گیاهان، دیگر جانوران یا بقایای آنها به دست میآورند.
گروهی از جانوران را که از گیاهان تغذیه میکنند گیاهخوار و گروه دیگری را که با خوردن گوشت جانوران دیگر به زندگی ادامه میدهند گوشت خوار می نامیم. ببرها و اغلب گوشتخواران،شکارچی هستند. برای تأمین گوشت تازه ی مورد نیاز خود دیگر جانوران را شکار میکنند.
علاوه بر این گوشتخواران جانورانی مانند کرکسها که مردارخوار هستند، نیز در این گروه قرار میگیرند. آنها شکار نمی کنند بلکه از بقایای حیوانات شکار شده به دست شکارچیان تغذیه خواهند کرد.
درنهایت به همه چیز خواران میرسیم در این گروه جانورانی مانند موشها قرار میگیرند که کمترین حساسیت را روی غذای خود دارند و مواد غذایی بسیار متنوعی را مصرف میکنند.
فرگشت در جانوران شگفت انگیز
در طبیعت هیچ چیز نمیتواند برای مدتی طولانی بدون تغییر باقی بماند. جانداران طی نسلهای متعدد شروع به تغییر می کنند. تا خود را با شرایط محیطی سازگار کنند و زندگی بهتری داشته باشند.
آنهایی که در سازگاری با محیط ناموفقند. از بین میروند و در طول زمان منقرض خواهند شد. فرایندی که شامل تغییرات آرام و اندک در جانداران است، فرگشت نامیده میشود. نتیجه ی این فرایند تنوع بی نظیر در شکلهای گوناگون حیات است که امروزه شاهد آن هستیم.
فرگشت در جانوران شگفت انگیز چگونه عمل میکند؟
اغلب انتظار داریم فرزندان هر جانداری شبیه به والدین خود باشند و همان خصوصیاتی را از خود بروز دهند که از والدینشان به ارث رسیده است.
اما میدانیم که اطلاعات ژنتیکی عینا کپی برداری نمیشوند و گاهی میتوانیم در نسلهای بعد شاهد ظهور خصوصیات تازه ای باشیم. اگر خصوصیت تازه مثبت باشد – مانند رنگ پوشش بدن حیوان که میتواند به استتار بهتر آن منجر شود – به جانور کمک میکند زندگی طولانی تری نسبت به هم نسلان خود داشته باشد.
در نتیجه صاحب فرزندان بیشتری شود. که آنها هم این خصوصیت مثبت تازه را به ارث برده اند.
معرفی جانوران شگفت انگیز و خصوصیات آن ها
گربهی غول پیکر
ببر سیبری(SIBERIAN TIGER)
این جانوران شگفت انگیز از خانوادهی گریه ایان با آرواره هایی که میتوانند گردن شکار را بشکنند. قدرتی که بزرگ ترین گوزنهای نر را از پا در می آورد. یکی از بزرگ ترین شکارچیان روی زمین است. او برای شکار به آرامی کمین میکند.
در سکوت به قربانی خود نزدیک میشود. تا در نهایت بتواند گردن او را با دندانهای برنده اش هدف بگیرد. ببر سیبری گاهی آرواردانش را به دور گردن حیوان قفل میکند. تا راههای تنفسی او را ببندد و گاهی ضربه ای کاری به نتاع شکار میزند تا جانور را از پا در آورد.
دندانهای نیش خنجر مانند حیوان وظیفه ی نگه داشتن شکار را به عهده دارند. دندانهای تیغه مانند گوشت بر يا دندانهای برشی او، گوشت را قطعه قطعه خواهند کرد. هیچ کدام از این دندانها مناسب شکستن یا خرد کردن استخوانهای شکار نیست.
سریع ترین رشد استخوانی
موس (MOOSE)
سنگین ترین شاخ جهان با سرعتی باور نکردنی روی سر موس که بزرگ ترین گوزن جهان است میروید. این زائده ی استخوانی سنگین باید هر سال روی سر موسهای نر دوباره سبز شود. چون آنها در پایان هر فصل جفت گیری شاخ خود را از دست میدهند.
جالب است بدانید روبیدن و کامل شدن این شاخ تازه که معادل رشد اسکلت یک انسان بالغ است تنها چند ماه به طول می انجامد.
جانوران شگفت انگیز موس های نر هم مانند دیگر گوزنهای جهان از شاخ خود برای مبارزه با دیگر نرها و رقابت بر سر جفت استفاده میکنند. گاهی عرض اندام و نشان دادن این زائده ی استخوانی عظیم به رقبا کارساز است و دیگر مبارزه ای در کار نخواهد بود.
گرم ترین پوشش طبیعی
سمور دریایی(SEA OTTER)
پوشش طبیعی سمورهای دریایی به گرمی لحاف پر است. موهای بدن این جانور به قدری متراکم و انبوه در کنار یکدیگر قرار گرفته اند. که تعداد آنها در هر اینچ مربع (۶/۵) سانتی متر مربع از سطح بدن سمور دریایی بیشتر از تمام موهای روییده روی سر انسان است.
این جانور که ساکن آبهای سرد خطوط ساحلی اقیانوس آرام شمالی است، نمی تواند سرمای آب را بدون این پوشش گرم و نرم تحمل کند. بدن سمور دریایی برخلاف سایر پستانداران آبزی فاقد لایدی ضخیم چربی است.
در مقابل این جانوران شگفت انگیز برای گرم ماندن به پوشش متراکمی از موهای کوتاه و بلند متکی است. که هوای گرم را نزدیک پوست او حفظ میکنند. جالب است بدانید سمورهای دریایی هنگام شناوری روی آب پنجه های خود را بالاتر از سطح آن نگه می دارند. تا از سرد و بی حس شدن آنها جلوگیری کنند.
میزشام شناور
سمورهای دریایی اغلب برای استراحت یا حتی خوابیدن به پشت روی آب دراز می کشند و شناور می مانند. آنها برای اینکه همراه با جریان آب به دریا کشیده نشوند، خود را درون چلیگهای دریایی می پیچند و می خوابند.
سمورهای دریایی اغلب از شکم خود صبرشام درست می کنند. آنها سنگی را روی شکم خود نگه می دارند، که میتواند هنگام باز کردن صدفهای دو کفه ای مانند سندان عمل کند.
بولدوزرهای ساحلی
جانور شگفت انگیز فک فیلی جنوبی(SOUTHERN ELEPHANT SEAL)
بزرگ ترین گوشت خواری که روی زمین زاد و ولد میکند فک فیلی جنوبی است. جنس نر آن میتواند ۱۰ برابر سنگین وزن تر از خرس های قطبی باشد. وزن نرهای این گونه تقریبا ۵ برابر بیشتر از جنس ماده ی آن است.
این پستانداران غول پیکر تا 8 ماه از سال را در آب میگذرانند و برای یافتن غذا کیلومترها سفر خواهند کرد. آنها در حین شنا برای شکار ماهیها میتوانند تا ۲ ساعت نفس خود را در سینه حبس کنند. که در میان پستانداران دریایی رکورد بی نظیری است.
بزرگ ترین سازهای جانوری جهان
دیواره ی بزرگ مرجانی (GREAT BARRIER REEF)
دیواره ی بزرگ مرجانی بزرگترین مجموعهی مرجانی جهان و عظیم ترین بنای ساخته شده به دست جانوران روی زمین است. این دیواره آن قدر بزرگ است که در طول نیمی از خط ساحلی استرالیا امتداد یافت.
فضانوردان میتوانند آن را حتی از مدار زمین ببینند. دیواره ی بزرگ مرجانی طی هزاران سال توسط مرجان ها ایجاد شده است. جانورانی که میتوانند کلونیهای پرسلولی به نام پولیپ را شکل بدهند.
پولیپ مرجانهای آهکی طی دوران رشد خود با استفاده از کربنات کلسیم موجود در آب دریاها صخره های مرجانی را شکل خواهد داد.
مرجان های هزار چهره
این جانوران را می توان در شکل ها و اندازه های بسیار متفاوتی مشاهده کرد. دیوارهی سخت مرجانهای آهکی می تواند صخره هایی را شکل دهد، که در میان آنها مرجان هایی با بدن های نرم و گوشتی زندگی می کنند. بعضی از آنها ساختاری شبیه به مغز با انگشتهای ورم کردهی دست دارند.
مارمولك غول پیکر
اژدهای کومودو(KOMODO DRAGON)
این خزنده ی عظیم الجنه با چنگالهای بزرگ و دندانهای اره مانند خود بر جزیرهی کومود و فرمانروایی میکند. او گوشت خوار است. برای یافتن طعمه های تازه هوا را با زبان در از خود مزه می کند.
اژدهای کومود و می تواند بوی خوکها یا گوزنهایی را که در نیمه ی دیگر جزیره جان باخته اند، احساس کند. این حیوان خوکهای وحشی و گوزن های زنده را نیز با سرعتی خیره کننده شکار میکند و از پا در می آورد.
او در ابتدا با ضربهای سهمگین دم خود، شکار را به زمین می زند و به سرعت اطراف گردن حیوان را گاز میگیرد. شکارهای کوچک به یک باره توسط اژدهای کومود و بلعیده میشوند.
فهرست کتاب دایره المعارف مصور 100 جانور شگفت انگیز
- آناتومی شگفت انگیز
- قهرمانان حیات وحش
- داستان بقا
- حواس فراطبیعی