کتاب عارف دیهیم دار بنیانگذار سلسله ی صفویه در دو جلد موجود می باشد.بررسی دوره ی صفویان از ابتدا تا انتهای دور و بررسی دوره ی اسماعیل اول
درباره ی کتاب عارف دیهیم دار بنیانگذار سلسله ی صفویه دو جلدی
مقدمه مترجم
روی کار آمدن بنیانگذار سلسله صفوی در طلیعه قرن دهم هجری قمری و آغاز قرن شانزدهم میلادی یکی از رویدادهای بزرگ تاریخ ایران است. که تا امروز از طرف مورخان خود ما کتاب اختصاصی در مورد وی نوشته نشده است.
ولی در تواریخ عمومی که موجود است می توانیم تاریخ آغاز بنیانگذار سلسله صفوی را بخوانیم.
مورخان ما تاریخ بعضی از زمامداران سلسله صفویه مثل تاریخ شاه عباس را نوشته اند. اما بنیان گذار سلسله صفوی از نظر افتاد. و در بین مورخان داخلی کسی نسبت به او توجه نکرده است.
در صورتی که قیام اسماعیل اول بنیانگذار سلسله صفوی در سال های اول قرن دهم هجری قمری در این کشور بدون تردید یک واقعه تاریخی تعیین کننده بود. و آثار آن تا امروز که سال ۱۳۶۳ هجری شمسی و سال ۱۴۰۵ هجری قمری میباشد باقی است.
یکی از کارهای بنیانگذار سلسله صفوی در این کشور ایجاد وحدت سیاسی در ایران بود و آن وحدت تا امروز باقی مانده است. غیر از قسمتهایی از ایران که زمامداران قاجار از دست دادند.
قبل از اسماعیل اول در این کشور با به حساب آوردن ولایاتی که در دوره قاجاریه از ایران جدا شد نزدیک پنجاه پادشاه و امیر سلطنت مستقل داشتند. و بین بعضی از آن کشورهای مستقل رابطه وجود نداشت.
و مردمی که امروز در کشور واحد ایران زندگی میکنند قبل از اسماعیل اول به سبب اینکه در کشورهای متعدد روزگار میگذرانیدند نسبت به هم بیگانه بودند. و یک گیلانی یک خراسانی یا اصفهانی را به چشم بیگانه میدید و برعکس.
نسل جوان امروز:
نسل جوان امروز که در ایران واحد زندگی میکند نمیتواند به این بیگانگی که پیش از اسماعیل اول در این کشور حکم فرما بود پی ببرد. و بفهمد که چگونه یک اصفهانی در نظر یک مازندرانی نه فقط بیگانه بود، بلکه عوام الناس که از لحاظ اطلاعات عمومی خیلی عقب افتاده بودند.
سکنه کشورهای دیگر ایران را چون دشمن می دید. در صورتی که همه یک کیش یعنی دین اسلام را داشتند. این بیگانگی را که در بعضی از موارد دشمنی بین مردم یک کیش بود، اسماعیل اول مبدل به یگانگی و دوستی کرد.
و با ایجاد وحدت سیاسی بین کشورهای ایران مرزهای داخلی را از بین برد. کار بزرگ دیگر اسماعیل اول این بود که مذهب شیعه اثناعشری را در ایران تعمیم داد.
و شاید خوانندگان کتاب عارف دیهیم دار بنیانگذار سلسله ی صفویه اطلاع نداشته باشند.( اهل تاریخ مستثنا هستند.) که قبل از اسماعیل اول با اینکه آل بویه شیعه مذهب بودند. در ایران غیر از چهار کانون شیعی وجود نداشت.
- اول در خراسان
- دوم در لاهیجان
- سوم در اردبیل
- چهارم در فارس
اما در هر یک از این چهار منطقه فقط یک اقلیت شیعی مذهب زندگی میکردند و اکثریت با کسانی بود که اهل سنت و جماعت بودند و آنها شیعیان را رافضی میخواندند و این عنوان را اسماعیل اول برانداخت.
و پیش از زمامداری اسماعیل اول مردم قصبه تهران که امروز شهر تهران جای آن را گرفته اهل سنت و جماعت بودند. و در بعضی از کشورهای ایران که یک اقلیت شیعه مذهب سکونت داشت شیعیان تقیه میکردند تا اینکه کسی سبب آزار آنها نشود.
موضوع کتاب عارف دیهیم دار بنیانگذار سلسله ی صفویه
به طوری که در متن کتاب عارف دیهیم دار بنیانگذار سلسله ی صفویه میخوانیم بنیانگذار سلسله صفوی برای اینکه تشیع را در کشورهای ایران وسعت بدهد متوسل به زور نشد.
و در چند جای کتاب نوشته شده که عده ای زیاد از افسران و سربازان سپاه اسماعیل اول که از او مستمری دریافت میکردند، اهل سنت و جماعت بودند.
و هر یک از آنها که شیعی مذهب می شدند از طرف حکومت وقت مزیتی مادی یا معنوی دریافت میکردند. اسماعیل اول در سن چهارده سالگی بر تخت زمامداری جلوس کرد.
و در سی و هشت سالگی از بیماری حصبه که بیماری عمومی شهرهای ایران براثر آب آلوده بود، از دنیا رفت.
موضوع اصلی این کتاب
کتاب عارف دیهیم دار بنیانگذار سلسله ی صفویه از اثر جیمز داون انگلیسی، که نیم قرن بعد از مرگ اسماعیل اول این کتاب را نوشته گرفته شد.
ولی علاوه بر نوشته آن مرد، در این کتاب آثار تاریخی دیگران و به خصوص آثار تاریخی بازرگانان ونیزی که در قرن پانزدهم و شانزدهم میلادی برای تجارت به ایران سفر میکردند نیز وجود دارد.
و نام آنها در متن کتاب عارف دیهیم دار بنیانگذار سلسله ی صفویه هست. و در ضمن تاریخ اسماعیل اول در این کتاب بحثهای دیگر از جمله بحثهای مربوط به سلاطین محلی ایران مثل بحث راجع به کارکیا، سلطان گیلان، وجود دارد.
و گرچه آن بحث ها نسبت به تاریخ سیاسی اسماعیل اول حاشیه به شمار می آید، اما چون در زمان زمامداری اسماعیل اول اتفاق افتاده مزید فهم وقایع تاریخی دوران او می شود.
آنچه از دست این ناتوان برمی آید این است که اگر یک خارجی تحقیقی راجع به گوشه ای از تاریخ ما کرده باشد من آن را ترجمه کنم یا قسمتهایی از آن را اقتباس نمایم.
شاید این کتاب بتواند تا اندازه ای جای خالی یک کتاب اختصاصی و مفصل راجع به تاریخ اسماعیل اول را بگیرد.
بخشی از کتاب عارف دیهیم دار بنیانگذار سلسله ی صفویه
فصل اول قلعه استخر
مسافرینی که در قدیم از شیراز به سوی شمال شرقی میرفتند، بعد از عبور از رودخانه «کور» به یک تپه مرتفع میرسیدند. و قلعه ای بالای آن تپه میدیدند که دیوارهایش سنگی و دارای هشت برج بود.
و آن را به اسم قلعه «استخر» میخواندند. آن قلعه را در قسمتی از تپه ساخته بودند. که از آنجا تا قله تپه مقداری فاصله بود. و از این جهت قلعه را در آنجا ساختند که آب باران و برف از بالا وارد قلعه گردد و انبارهای آب را پرکند.
انتخاب آن تپه برای ساخت قلعه و اینکه آب سکنه از باران و برف تأمین شود این فکر را به وجود میآورد که شاید آن قلعه را اسماعیلیهای باطنی ساخته اند اما میدانیم که باطنیها در پیرامون شیراز قلعه نداشتند.
و اگر آن قلعه امروز وجود داشت باستان شناسان از روی اسلوب معماری قلعه می فهمیدند که در چه تاریخ ساخته شد. اما قلعه استخر را بعد ویران کردند تا اینکه پناهگاه سرکشان نباشد.
محال بود مسافری از پای تپه ای که قلعه ی استخر را بالای آن ساخته بودند بگذرد و از دیدن آن قلعه دچار حیرت نشود.
در سال ۱۵۲۶ میلادی مطابق با سال ۹۰۴ هجری که آغاز سرگذشت ما می باشد، آن قلعه در «حوزه سلطنت ملک منصور»، سلطان پول پرست، فارس بود که نام کوچک «مراد» داشت.
و بعضی وی را سلطان مراد میخواندند. همچنین یک زندان دولتی به شمار می آمد. و به اصطلاح امروزی محبوسین سیاسی را در آن زندان حبس میکردند…
فهرست کتاب عارف دیهیم دار بنیانگذار سلسله ی صفویه
- سخن ناشر
- مقدمه مترجم کتاب عارف دیهیم دار بنیانگذار سلسله ی صفویه
- قلعه استخر
- خوابی که پادشاه آذربایجان دید
- مذاکره با سلطان فارس
- مرگ یعقوب بیگ
- پسران سلطان حیدر آزاد می شوند
- مختصات خانقاه اردبیل
- جنگ سلطان علی با پادشاه شیروان
- اولین نمونه ی لیاقت اسماعیل میرزای جوان
- اولین حزب ایرانی پایدار بعد از حمله ی عرب
- سلطان علی در تبریز
- طالع بینی یک منجم
- بیم از مرگ اسماعیل میرزا
- اسماعیل میرزا در گنجه
- نام ایران در گوش ها عجیب می نمود
- جغرافیای شیروان و گنجه
- آغاز جنگ
- اسماعیل میرزا سه بار تیر انداخت
- وحشت رستم بیگ از اسماعیل میرزا
- نام علی بن ابی طالب در اذان
- وضع سیاسی ایان در آغاز قرن دهم هجری
- ادامه دارد…
ادامه ی عارف دیهیم دار بنیانگذار سلسله ی صفویه در نسخه چاپی کتاب بعد از خرید مطالعه بفرمایید.
پیشنهاد کتاب های دیگر:
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.