کتاب کهن الگوهای سینمای ایران نوشته ی بهزاد عشقی
کهن الگوهای سینمای ایران می گوید:تاریخ سینمای ایران به تعبیری تاریخ تیپ های تکرار شونده ای است که در فیلم های مختلف تکثیر می شوند و معمولا متأثر از تحولات اجتماعی تغییر چهره می دهند و در مواردی نیز از قطب مثبت داستان به قطب منفی می کوچند.
از دید یونگ،کهن الگو ها تمایل کلی ذهن برای تولید اندیشه های مشابه و یکسان است،گنجینه ای از سنت های دیرینه است که در ناخودآگاه جمعی هر ملتی جمع می شود و در قالب تصاویر و انگاره ها و چهره های مثالی به جلوه در می آید.کهن الگوها قدرت و مانایی بسیاری دارند و سرشار از معانی متنوع اند و بر کنش های جمعی افراد تاثیر می گذارند.
این الگو ها گاهی در اشکال نقاشی و معماری و صنایع دستی،گاهی در شکل ریاضی و هندسی، گاهی هم در قالب چهره هایی همچون، پیر دانا، سایه، مادر، مکار و… پدیدار می شوند.چهره هایی که ریشه در باور های دیرینه ی اقوام دارند و قرون و اعصار را در می نوردند و با زمان کنونی وارد مکالمه می شوند و تا حدود زیادی بر باور های امروزی تاثیر می گذارند.
به این اعتبار از گذشته گریزی نیست، و چه بخواهیم و چه نخواهیم، از الگوهای کهن میراث می بریم و آن را در شکل های جدیدتر باز تولید می کنیم. با این مقدمه به سراغ تیپ های تکرار شونده در سینمای ایران می رویم و این داستان را با تیپ قهرمان آغاز می کنیم.
بخشی از کتاب کهن الگوهای سینمای ایران