منظومه شمسی چیست؟

منظومه شمسی چیست؟

منظومه شمسی از ستاره ای به نام خورشید و هر آنچه پیرامون آن می‌گردد شکل گرفته است. این منظومه شامل هشت سیاره و قمرهای آن، سیاره‌های کوتوله، سیارک‌ها، ستاره های دنباله دار و تکه سنگ‌های کوچکتر و گرد و غبار می‌شود. منظومه شمسی یکی از بسیار منظومه‌های شمسی است که در عالم وجود دارد.

ستاره های دنباله دار:

ستاره های دنباله دار گلوله های برفی کیهانی هستند که از سنگ یخ و گرد و غبار ساخته شدهاند. وقتی یکی از این دنباله دارها به خورشید نزدیک می‌شود. گرم می‌شود و دنبال‌های طولانی تشکیل می‌دهد.

ستارگان نوترونی:

ستاره ی نوترونی بازمانده‌ی ستاره ای بسیار داغ و به شدت چگالیده ای است که از فروریزش هسته ی ستاره ای به مراتب بزرگ چهار-تا- هشت برابر سنگین تر از خورشید طی انفجاری ابرنواختری برجا مانده است.
ستارگان نوترونی بسیار کوچکند قطر آنها بین ۱۰ تا ۲۵ کیلومتر و در حدود ابعاد شهری بزرگ است. آنها چنان فشرده و چگالند که اگر ذره ای را به اندازه ی دانه‌ی شن از آنها به زمین منتقل کنیم، وزنی معادل بزرگترین هواپیماهای مسافربری خواهد داشت.

از آنجایی که ستارگان نوترونی بسیار فشرده اند گرانش به غایت قدرتمندی را اعمال می‌کنند. وزن جسمی بر سطح ستاره ی نوترونی ۱۰۰ میلیارد برابر وزن آن روی زمین است. برخلاف ماده ی معمولی که از اتم‌ها ساخته شده و فضای خالی بسیار زیادی دارد.ستارگان نوترونی از ماده‌ی به مراتب چگالتر و فشرده تری تشکیل شده اند که اغلب آنها ذراتی زیراتمی به نام نوترون هستند.

راه شیری و ارتباط آن با منظومه شمسی:

منظومه شمسی در راه شیری واقع شده است؛ یک کهکشان مارپیچی بسیار بزرگ که بیلیون‌ها ستاره را در بر گرفته است. آن‌ها در بازوهایی طبقه بندی شده‌اند. که به طرف بیرون و به شکل مارپیچ در آمده‌اند. تمام ستارگان پیرامون نقطه ای در مرکز حرکت می‌کنند. دانشمندان فکر می‌کنند، یک سیاه چاله بسیار بزرگ در آنجا قرار گرفته است. که هر چه به آن نزدیک می‌شود در خود فرو می‌برد.

آسمان شب

در یک شب تاریک و با آسمانی صاف می‌توان راه شیری را دید که مثل یک نوار روشن و ابری در آسمان کشیده شده است. راه شیری یک کهکشان مارپیچ است، اما از زمین به این شکل
دیده نمی‌شود چون ما داخل آن هستیم.

لبه ی کهکشان

فاصله از یک لبه کهکشان تا لبه دیگر ۱۲۰ سال نوری است.یک سال نوری فاصله ای است که نور در یک سال می پیماید.

راه شیری از بالا

کهکشان ما قرصی وسیع از ستارگان است که پهنای آن به حدود ۱۲۰ هزار سال نوری می‌رسد؛ با این حال بخش اعظم ستارگانی که در آسمان زمین میبینیم متعلق به محله ای به مراتب کوچکتر در همسایگی منظومه ی شمسی است.
راه شیری مشتمل بر ۱ تا ۴۰۰ میلیارد ستاره است و بیشتر آنها کوتوله هایی هستند که فقط کسری از جرم خورشید را دارند. با وجود این جرم کلی کهکشان بین هزار تا چهارهزار میلیارد برابر جرم خورشید تخمین زده می‌شود که به مراتب بیشتر از مجموع جرم ستارگان آن است.

هرچند بخشی از این جرم اضافی مربوط به گاز و غبار پراکنده در قرص کهکشان است، اما تمام ماده ی معمولی کهکشان سبکتر از جرم اضافی مرموزی است که «ماده ی تاریک» نامیده می‌شود.
مطالعات حاکی از آن است که حداقل صدمیلیارد سیاره و شاید بیشتر به دور ستارگان راه شیری گردش می‌کنند. بیشتر ماده ی مرئی کهکشان درون برآمدگی مرکزی و قرص مسطحی واقع شده که فقط ۱۰۰۰ سال نوری ضخامت دارد. اما بیشتر جرم کهکشان در هاله ی آن متمرکز شده که ستارگان سرگردان خوشه های ستاره ای کروی و مقادیر عظیم ماده تاریک در آن جای گرفته اند.

خورشیـد

خورشید در مرکز منظومه شمسی واقع شده است. خورشید یک ستاره است مثل همه ستارگانی که در آسمان شب می‌بینید. یک گوی بزرگ حاوی گازهای سوزان که بیشتر از هیدروژن و هلیوم ساخته شده است گرمایی را که ما برای بقا به آن نیازمندیم در اختیار ما قرار میدهد خورشید به اندازهای بزرگ است که گرانش آن – نیرویی که همه چیز را به سمت خود میکشد ـ سیاره ها را در مدار خود نگه می‌دارد.

شراره خورشیدی

فوران های بزرگ انرژی در سطح خورشید «زبانه های خورشیدی» نامیده می شوند. آن ها به دلیل میدان مغناطیسی نامرئی خورشید، حلقه هایی را شکل می دهند.

ماه

ماه نزدیکترین همسایه ما و تنها مکان در منظومه شمسی غیر از زمین است که انسان‌ها قدم روی آن نهاده‌اند. ماه شبیه بیابانی با دشت‌ها، کوه‌ها و دره‌ها و یک آسمان تاریک است. سطح ماه پوشیده از فرورفتگی‌ها و گودال‌هاست. چون جَوّی وجود ندارد تا از آن در مقابل سنگ‌های فضایی محافظت کند.

مریخ

مریخ نام مستعار سیاره سرخ است. چون خاک این سیاره زنگ زده است. مریخ مثل زمین، سطح سنگی قله های یخی قطبی،کوهستان، دره و ابر در آسمان دارد. هر چند چهارمین سیاره تا خورشید، شرایط محیطی سخت تری نسبت به سیاره ما دارد مریخ با جوی نازک و تنفس ناپذیر سیارهای بسیار سرد و خشک است.

کوه المپوس

بر فراز چشم انداز مریخی، کوه المپوس دیده می‌شود. که بزرگترین آتشفشان منظومه شمسی است و تقریباً سه برابر بزرگتر از قله اورست است.

قمرهای مریخ

مریخ دو قمر به نام‌های فوبوس و دیموس دارد که بسیار کوچکتر از قمر زمین یعنی ماه هستند. اسامی آن‌ها به معنای وحشت و ترس است. آنها احتمالاً سیارک‌هایی هستند که با گرانش خود به سمت مریخ کشیده می‌شوند.

تیر یا عطارد

تیر نزدیکترین سیاره به خورشید است که نسبت به چهار سیاره سنگی، کمتر کشف شده است. سطح آن پوشیده از غبار قهوه‌ای مایل به خاکستری است و ظاهری شبیه به ماه دارد و حفره های بسیار زیادی در آن دیده می‌شود که ناشی از برخورد شهاب سنگ‌ها یا سنگ‌های فضایی بوده‌اند. دانشمندان فکر می‌کنند زندگی در این سیاره ممکن نیست.

کوچک ترین سیاره ی منظومه شمسی

تیر کوچک ترین سیاره از هشت سیاره در منظومه شمسی .ماست این سیاره کمی بزرگتر از قمر زمین (ماه) است.

نگاه به سیاره

انسان‌ها سال‌های زیادی به سیاره تیر خیره شده اند. اما هیچ کس نمی‌داند چه کسی آن را کشف کرد. گاهی می‌توان این سیاره را به هنگام طلوع و غروب خورشید دید.